راههای شناخت خویشتن

🔻حضرت آیت الله مکارم شیرازی:

✅«شناخت خویشتن» گام نخست تهذیب نفس است

حضرت آیت الله مکارم شیرازی، نخستین گام برنامه تهذیب نفس را «شناخت خویشتن» عنوان کردند و گفتند: باید صفات مذموم و ممدوح خود را بشناسیم و بعد به فکر راه اصلاح آن باشیم.

امام سجاد(ع) به پیشگاه خداوند عرضه می دارد «خداوندا من مجموعه ای از صفات نیک و بد هستم؛ صفات بدم را از من بگیر و صفات خوبم را بر من ببخش و اصلاح کن چرا که نفس من سرکش می باشد و ممکن است اگر من در حفظ و حفاظت تو نباشم، هلاک شوم».

هرانسانی مجموعه ای از صفات نیک و بد است و برای تهذیب نفس راه پرپیچ و خمی وجود دارد.

نخستین گام برنامه تهذیب نفس را «شناخت خویشتن» است، باید صفات مذموم و ممدوح خود را بشناسیم و بعد به فکر راه اصلاح آن باشیم.

🔰انسان از چهار مسیر می تواند صفات نیک و بد خود را بشناسد:

1⃣انسان در گام نخست باید وجدان خود را قاضی کند و بعد مشاهده کند تا چه اندازه صفاتی نظیر خودپسندی، حسادت، تکبر، بخل و ترس را در درون خود دارد.

 2⃣دومین مسیر «شناخت خویشتن» بیان ویژگی های انسان از سوی دوستان است، دوستان خوب می توانند بدون چاپلوسی و تملق، صفات انسان را ذکر کنند. 

محبوب ترین دوستان، کسانی هستند که عیب انسان را بگویند.

3⃣سومین راه «شناخت خویشتن» را شنیدن سخنان دشمن است.

کی از فواید دشمن این است که گرچه با بزرگ نمایی اما عیب انسان را بیان می کند؛ خیال نکنیم دشمن همیشه ضرر می زند خیلی اوقات دشمن به انسان خدمت می کند و نقاط ضعفی را بیان می کند که ما به دنبال اصلاح آن بر می آییم.

4⃣چهارمین راه «شناخت خویشتن» را جست وجو کردن عیوب دیگران در خود

ما باید ایرادهایی را که به دیگران می گیریم، در خود جست وجو کنیم. از پیامبر اکرم(ص) نقل شده «آنچه را که دوست می دارید مردم با شما معامله کنند با مردم معامله کنید و آنچه را دوست نمی دارید، معامله نکنید».

ماه رمضان بستر مناسبی برای شناخت خویشتن و تهذیب نفس است و امیدواریم همه ما به خصوص جوانان عزیز به اصلاح خویشتن اهتمام داشته باشند.