سیاست ،وسیله کمال مردم
سیاست، وسیله کمال مردم
▫️رهبرانقلاب:
🔺سیاست اگر از اخلاق سرچشمه بگیرد، از معنویت سیراب بشود، برای مردمی که مواجه با آن سیاستند، وسیلهی کمال است، راه بهشت است.
سیاست، وسیله کمال مردم
▫️رهبرانقلاب:
🔺سیاست اگر از اخلاق سرچشمه بگیرد، از معنویت سیراب بشود، برای مردمی که مواجه با آن سیاستند، وسیلهی کمال است، راه بهشت است.
تازه از شرّ
_ساعت چنده؟
+ قدیم یا جدید
راحت شده بودیم که با مشکل ساعت گوشیت رفته جلو یا نه، مواجه شدیم.
چرا مهمون ها زیر یخچال رو نگاه نکردن، به سختی تمیزش کردم.
دستی رو که نمی تونی بشکنی ببوس
این یک ضرب المثل انگلیسی است
پانوشتهای مهم:
_مکرو و مکرالله و الله خیر الماکرین یعنی نیرنگ کردند و خداوند نیز نیرنگ خود را کرد و خدا بهترین نیرنگ کنندگان است
_ید الله فوق ایدیهم . بگردید ببینید ید الله لقب کیست و در ضمن انسان کامل انسان ۳۵۰ ساله است نکته ضمنی هم اشاره شود که تمام شرایع زیر پرچم یک دین اند و دین الهی مرزبندی ندارد در ضمن در مسأله ظهور یک مورد خاص است یعنی چرا ما انتظار داریم اما زمان ظهور کند تا کمکش کنیم چرا فکر نمی کنم اصلا شاید در برهه زمان ما نیاید پس ببینیم او چه انتظاری از ما دارد اصلا فکر کنیم چند نسل بعد هم ظهور نیاید پس آیا این یعنی از زندگی و اسلام دست برداریم؟یا فقط و فقط تقیه کنیم که اصل تقیه هم بنا بر روش خود امام است پس جمله آیت الله بهجت که می گوید ظهور زمانی پیش می آید که حضور و غیبت فرقی نداشته باشد یعنی همین.
✍استاد فاطمی نیا (ره):
عده ای از لغویون در مورد لغت "رمضان" مى گویند : در هر کلمه ای که حروف "ر م ض" به کار رفته باشد ، معنای حرارت از آن استفاده می شود . حال باید بررسی شود : رابطه ماه رمضان و معنای حرارت چیست ؟
یکی از احادیث شریفه این معنا را بیان میکند و میفرماید : "سمی رمضان رمضان ، لأنه یحرق الذنوب ". ماه رمضان ، رمضان نامیده شد چرا که گناهان را می سوزاند و آن را از بین می برد . از تمام لحظات این ماه مبارک باید استفاده کنیم إن شاء الله .
🔴یک نفوذی باعث شهادت ۶۲ رزمنده همدانی شد / جریان نفوذ همچنان در کشور فعال است.
🔹عملیات شهید رجایی و شهید باهنر 11 شهریور 1360 در محور سر پل ذهاب - قراویز با مشارکت سپاه و ارتش و گروه جنگهای نامنظم برگزار شده و ضربات کوبندهای به دشمن وارد شد، اما به دلیل لو رفتن عملیات، تعداد بسیاری از رزمندگانبه شهادت رسیدند.
🔸رزمندگان استان همدان در این عملیات نقش مهمی ایفا کردند به طوری که 10 نفر از آنها به ویژه سردار شهید «حاج حسین همدانی» از فرماندهان اصلی عملیات قراویز بودند. عملیات ساعت یک بامداد 11 شهریور 1360 آغاز شد، اما پیش از آغاز به وسیله «#وحید_حاجیلو» یک عنصر سازمان موسوم به مجاهدین خلق«گروهک تروریستی منافقین» لو رفت و لشکر انصارالحسین(ع) همدان، نیروهای بسیاری را از دست داد.
↩️شیوه نفوذ حاجیلو در سپاه
🔹️#وحید_حاجیلو یکی از اعضای منافقین بود که با مخفی کردن هویت خود، به عضویت سپاه درآمد و تا سمت مسئول فرهنگی سپاه همدان پیش رفت. او که تنها به جهت خیانت به عضویت سپاه درآمده بود، عملیات شهیدان رجایی و باهنر را لو داد و منجر به شهادت 62 نفر از نیروهای اولیه سپاه شد.
🔸یکی از سرداران با نام رضا میرزایی درباره حاجیلو میگفت: «از اولین دورههای شکلگیری سپاه به عضویت این نهاد انقلابی درآمد و سعی کرد به حلقه فرماندهان نفوذ کند. او که توانسته بود با ریاکاری خودش را به مسئولیت فرهنگی سپاه همدان برساند، همواره چهرهای انقلابی و مذهبی از خودش نشان میداد.»
وقتی که شهیدان رجایی و باهنر ترور شدند، حاجیلو ناراحتی و مویه از فقدان این عزیزان را به حد اعلی رسانده بود! به سر و صورتش میزد و برایشان مراسم ختم میگرفت.
🔹یک شب مانده به شروع عملیات، وحید حاجیلو به بهانه آوردن جزوههای فرهنگی به همدان برمیگردد و شبانه به تهران میرود و عملیات را لو میدهد. عملیات که شروع شد کاملاً مشخص بود دشمن آمادگی قبلی دارد. اصلاً پیش از آنکه ما به آنها حمله کنیم، آنها پیشدستی کردند و به ما حمله کردند. 62 نفر از بهترین نیروهای سپاه در این عملیات شهید شدند.
🔸چند روز بعد یک خانه تیمی در تهران لو رفت و اعضای بازداشتی آن از نقش خائنانه حاجیلو پرده برداشتند. همان شب از تهران با همدان تماس گرفتند و گفتند فلانی را دستگیر کنید. اصلاً فکرش را نمیکردیم کسی که عملیات را لو داده حاجیلو باشد. او خودش در عملیات از ناحیه دست و پا مجروح شده بود. خلاصه بچهها شب به منزلش میروند و میگویند بلند شو برویم سپاه. با تعجب میگوید نمیبینید زخمی هستم!؟ دارید با من شوخی میکنید؟ در جواب میگویند اینبار شوخی در کار نیست. برویم که خیلی کار داریم. او را به تهران میفرستند و چند روز بعد خبر رسید اعدامش کردهاند.»
✍اسامی 62 رزمندهای که با خیانت حاجیلو به شهادت رسیدند
۱-احسان تقی پور ۲- حسن مرادیان۳- تقی غیاثوند ۴- محمد تقی ترکمان ۵- جلال عنایتی ۶- علی اکبر میرزایی ۷- حسن اسد یار ۸- امیر پورش همدانی ۹- محمد قرهباغی ۱۰- محمدهادی مولایی مکرم ۱۱- علی زارعی ۱۲- علی کرم علی ۱۳- جعفرعلی زهدی علیپور ۱۴- حاجی قربان جمور ۱۵- علیرضا خزایی ۱۶- علی محمد خزایی ۱۷- محمدرضا اسفندیاری ۱۸- سیدجواد حسنی حلم ۱۹- احمد باباخانی ۲۰- عباس روز بهانی ۲۱- سیدعلی خوانساری ۲۲- مهدی ترابیان۲۳- سید نصرالله سالکی ۲۴- علیرضا راشدی ۲۵- کتابعلی حیدری ۲۶- علی اکبر گلزاری افخم ۲۷- محمدرضا صفری ۲۸- نجات علی گیوه کش ۲۹- حسن ستاری ۳۰- هوشنگ اشترانی ۳۱- محمد جعفری ۳۲- حمید قرا گوزلو ۳۳- محسن نائینی ۳۴- محمدحسین لطیفی ۳۵- احمد علی عروج ۳۶- بهمن رضی ۳۷- معصوم علی نجفی آرمان ۳۸- مصطفی قنبری ۳۹- سیدیوسف موسوی هنر ۴۰- رجبعلی عسگری ۴۱- خداداد علی حسین ۴۲- احمد آقا محمدی ۴۳- حبیبالله سلگی ۴۴- علیرضا قاسمی ۴۵- جلال قربانی ۴۶- محمد صادق رزاقی ۴۷- حسین رضا ایوبی ۴۸- سیدجواد موسوی ۴۹- فتحعلی مومنی ۵۰- عبد المجید روحی ۵۱- محمدرضا رضایی۵۲- احد صالحی ۵۳- شیر حسین فرامرزی ۵۴- محمد رضا عباسی قهرمان ۵۵- سبز مراد سپه پور ۵۶- یحیی نوری ۵۷- مهدی سلیمی ۵۸- مصطفی قدیری ۵۹- غلامرضا مهر خو ۶۰- حسین ورمزیار ۶۱- علی اصغر محمود نیا ۶۲- جلال محقق.
جواب این سوال کاملا خیر است از لحاظ بیوشیمی اگر این موضوع را بحث کنیم کاملا ساده و واضح می توان بیان کرد که باعث چاقی نیز می شود . خیلی ساده است اگر ما یک روزه داری فرد را در طی بیست و چهار ساعت شبانه روز حساب کنیم میزان دریافت کالری نه تنها کم نمی شود بلکه زیادتر هم می شود چون ما وعده ناهار را حذف کرده این و در عوض سحری را که جذبش بیشتر است را جایگزین کرده ایم در عوض صبحانه هم افطار را داریم که حدا از شام لحاظ می گردد و با توجه به حرص بدن برای جذب غذا در زمان افطار و اینکه در طول روز تمام ذخایر کثیف و سنگین نیز سوخته اند پس احتمال چاق شدن خیلی بیشتر است. اصل روزه داری یعنی برای خدا انجام دادن یک مثال ساده اینکه مسافر نباید روزه بگیرد یا روزه در زمان عید فطر حرام است یعنی اصل انجام دستور است نه فقط گرسنگی یا تشنگی
به بهانهچهارشنبه سوری این بیت شهریار رو بفرست واسه کراشت:
دیدم به آتشبازیات، شوق تماشایی به سر
آتش زدم در خود بیا، گر خود تماشا میکنی
💌چیزهای نو را میداد
به آنهایی که وسایلشان گُم
یا درب و داغان شده بود..!
آرزو به دل بچههای تدارکات ماند
که یک بار او لباس نو تنش کند
یا پتوی نو بیندازد رویِ خودش؛
فقط در یک عملیات لباس نو پوشید
عملیات بدر ؛ همان عملیاتی که
در آن شهید شد ...
#شهید_عبدالحسین_برونسی
#فرمانده_تیپ۱۸جوادالائمه
✍
🔵 سه دقیقه با پدرم صحبت کردم؛ از حقوقم کم شود!
✍از مواردی که شهید صیاد رعایت میکرد حقوق بیتالمال بود. من شاهد بودم که از منطقه با من که در دفتر ایشان بودم، تماس میگرفت و میگفت مثلا سه دقیقه با مشهد با پدرم صحبت تلفنی کردهام.
ما در طول این مدت تماسهای شخصی او را یادداشت میکردیم سر ماه جمعبندی میکردیم و پولش را از محل حقوق وی کسر و به حساب بیتالمال واریز میکردیم که رسید همهی این پرداختیها هم موجود است.
شهید صیاد یک پیکان داشت در حالی که دهها ماشین مدل بالا در اختیار ما بود، اما ایشان پرهیز میکرد و میگفت کارهای شخصی را با ماشین شخصیام پیگیری کنید.
📚 از کتاب صیاد دلها ص ۷۰
✍
#شهید_عبدالرسول_زرین
☄ عبدالرسول، یک نفره، تنها و با یک اسلحه دراگانف یک تپه را از دست بعثیها آزاد و تصرف کرد و اینطور شد که شهید خرازی لقب «گردان تکنفره» را به ایشان دادند.
🪴
🌱هر روز خود را با بِسْمِ اللَّـهِ الرَّحْمَـٰنِ الرَّحِیمِ آغاز کنید🌱
🔹امام کاظم (ع): هر که فکر و نیتش نیک باشد در روزیاش توسعه خواهدبود.
#حدیث_زندگی
👌حضرت رسول اکرم (ص) فرمودند:
👈افراد کریم و بزرگوار زن ها را مورد احترام قرار
می دهند ولی اشخاص پست و فرومایه به زن ها
اهانت می کنند.👉
🦋 عکس مربوط به جشن تکلیف دختران مدرسه ای در بیت رهبری در #روز_مرد
بلکه انسان خود به وضع خویش بیناست ۱۴
و هرچند بهانه ها بتراشد ۱۵
(سوره قیامت)
خودمونیش میشه:
سعی نکن خودتو گول بزنی:)
کمدی تلخ یعنی
امروز سوار یه ماشین ۷۰۰ میلیونی شدم
به مقصد که رسیدم ۱۰ هزارتومن کرایه دادم!
مِنْ أَجْلِ ذَٰلِکَ کَتَبْنَا عَلَىٰ بَنِی إِسْرَائِیلَ أَنَّهُ مَنْ قَتَلَ نَفْسًا بِغَیْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسَادٍ فِی الْأَرْضِ فَکَأَنَّمَا قَتَلَ النَّاسَ جَمِیعًا وَمَنْ أَحْیَاهَا فَکَأَنَّمَا أَحْیَا النَّاسَ جَمِیعًا ۚ وَلَقَدْ جَاءَتْهُمْ رُسُلُنَا بِالْبَیِّنَاتِ ثُمَّ إِنَّ کَثِیرًا مِنْهُمْ بَعْدَ ذَٰلِکَ فِی الْأَرْضِ لَمُسْرِفُونَ
بدین سبب بر بنی اسرائیل حکم نمودیم که هر کس نفسی را بدون حق و یا بیآنکه فساد و فتنهای در زمین کرده، بکشد مثل آن باشد که همه مردم را کشته، و هر کس نفسی را حیات بخشد (از مرگ نجات دهد) مثل آن است که همه مردم را حیات بخشیده. و هر آینه رسولان ما به سوی آنان با معجزات روشن آمدند سپس بسیاری از مردم بعد از آمدن رسولان باز روی زمین بنای فساد و سرکشی را گذاشتند.
That is why We decreed for the Children of Israel that whoever kills a soul, without [its being guilty of] manslaughter or corruption on the earth, is as though he had killed all mankind, and whoever saves a life is as though he had saved all mankind. Our apostles certainly brought them manifest signs, yet even after that, many of them commit excesses on the earth.
چهل حدیث درباره عفو و اغماض
«مولی امیرالمؤمنین علیهالسلام»: اِقبَلْ عُذرَ مَنِ اعتَذَرَ اِلَیکَ. اگر کسی از تو عذر خواهی کرد تو نیز عذر او را بپذیر (که نشانه شخصیت والای تو است). (تحفالعقول، ص ٨٢)
١ـ «پیامبر گرامی اسلام صلیالله علیه و آله و سلم»:
مَن یَعْفُ یَعْفُ اللهُ عَنهُ.
هر کس عفو و گذشت داشته باشد خدا نیز از او گذشت خواهد نمود. (شهابالاخبار، ص ١٤٣)
٢ـ «مولی امیرالمؤمنین علیهالسلام»:
شیئانِ لایوُزَنُ ثوابُهُما: العَفُو و العدلُ.
دو چیز است که (عظمت) ثواب آنها قابل ارزیابی نیست: یکی عفو و اغماض و دیگری عدل و انصاف. (فهرست غرر، ص ٢٥٢)
٣ـ «مولی امیرالمؤمنین علیهالسلام»:
اِقبَلْ عُذرَ مَنِ اعتَذَرَ اِلَیکَ.
اگر کسی از تو عذر خواهی کرد تو نیز عذر او را بپذیر (که نشانه شخصیت والای تو است). (تحفالعقول، ص ٨٢)
٤ـ «پیامبر گرامی اسلام صلیالله علیه و آله و سلم»:
مُرُوَّتُنا اَهلَ البَیتِ اَلعفْوُ عَمَّن ظَلَمَنا وَ إعطاءُ مَن حرَمَنا.
فتوّت و بزرگمنشی ما خاندان رسالت عفو و اغماض از کسی که به ما ظلم کرده و بذل و عطا به کسی که ما را محروم نموده است. (تحفالعقول، ص ٣٧)
٥ـ «مولی امیرالمؤمنین علیهالسلام»:
اذا اُسیءَ اِلَیکُم فَاعْفُوا واصفَحوا کما تُحِّبُّون أَن یُعفی عَنکُم.
اگر کسی به شما بدی کرد شما چشمپوشی کنید و گذشت داشته باشید همانطور که دوست دارید دیگران هم نسبت به شما گذشت داشته باشند. (تحفالعقول، ص ١٤٧)
٦ـ «امام جعفرصادق علیهالسلام»:
اَلعَفوُ زکاةُ الظَّفَرِ.
زکات فتح و پیروزی، عفو و گذشت از خطای دیگران است. (بحار، ص ٧٨، ص ٢٦٨)
٧ـ «مولی امیرالمؤمنین علیهالسلام»:
عَوِّدْ نَفسَکَ السَّماحَ.
خودت را به گذشت و جوانمردی عادت بده. (دستور معالِمالحِکَم، ص ٦٩)
٨ـ «امام محمدباقر(علیهالسلام)»:
اذا قَدَرتَ علی عَدُوِّکَ فَاجعَلِ الَعفوَ عَنهُ شُکراً لِلقُدرةِ عَلَیهِ.
هر زمان که بر دشمنت پیروز شدی به شکرانة این پیروزی او را ببخش. (لئالیالأخبار،ج ٢، ص ١٦٢)
٩ـ «امام حسین علیهالسلام»:
إنَّ اَعفَی النّاسِ مَن عَفی عَن قُدرَةٍ.
باگذشتترین مردم آن کسی است که با تکیه بر مسند قدرت، عفو و اغماض داشته باشد. (بحار، ج ٧٨، ص ١٢١)
١٠ـ «مولی امیرالمؤمنین علیهالسلام»:
ما أقبَحَ العُقوبَةَ مَع الاعتذار.
چقدر زشت و ناروا است که انسان، گنهکاری که از او پوزش میطلبد، عقوبت نماید. (فهرست غرر، ص ٢٤١)
١١ـ «پیامبر گرامی اسلام صلیالله علیه و آله و سلم»:
عَلیکُم بِالعَفِو فَاِنَّ العَفْوَ لایزیدُ العَبدَ اِلاّ عِزاًّ فَتَعافُوا یُعِزُّکُمُ اللهُ.
بر شما باد عفو و اغماض را. عفو و گذشت بر عزت و سرافرازی بنده میافزاید، شما گذشت داشته باشید خداوند شما را عزیز و سرافراز میگرداند. (اصول کافی، ج ٣، ص ١٦٧)
١٢ـ «مولی امیرالمؤمنین علیهالسلام»:
معاجَلَةُ اِلانتقامِ مِن شِیَم اِللِّئامِ.
عجله و شتاب در انتقام گرفتن، روش مردمان فرومایه است. (فهرست غرر، ص ٣٩٦)
١٣ـ «پیامبر گرامی اسلام صلیالله علیه و آله و سلم»:
شَرُّ الناسِ مَن لایَغفِرُ الذَّنبَ و لایُقیلُ العَثْرَةَ.
بدترین مردم کسی است که خطای دیگران را نمیبخشد و از لغزش آنها نمیگذرد. (بحار، ج ٧٧، ص ٦٦)
١٤ـ «امام محمدباقر(علیهالسلام)»:
اَلنّدامَةُ علیَ العَفوِ أفضَلُ وَ أیسَرُ مِنَ النَّدامَةِ عَلَی العُقوبَةِ!
پشیمانی از عفو و گذشت بهتر از پشیمانی از عقوبت و انتقام است (جبرانش آسانتر است). (اصول کافی، ج ٣، ص ١٦٨)
١٥ـ «مولی امیرالمؤمنین علیهالسلام»:
قِلّةُ العَفوِ أَقبَحُ العُیوبِ والتَّسَرُّعُ اِلَی اِلانتقامِ أَعظَمُ الذُّنوبِ.
زشتترین عیبها کم گذشتبودن، و بزرگترین گناهان عجله در انتقام گرفتن است. (فهرست غرر، ص ٢٥٣)
١٦ـ «امام حسن عسکری(علیهالسلام)»:
خیرُ اِلاخوانِ مَن نَسِیَ ذَنبَکَ وَ ذَکَر اِحسانَکَ اِلَیهِ.
بهترین دوستان تو آن کسی است که خطایت را فراموش کند و (تنها) خوبیهایت را به یاد داشته باشد. (بحار، ج ٧٨، ص ٣٧٩)
١٧ـ «مولی امیرالمؤمنین علیهالسلام»:
عجِبتُ لِمَن یَرجو فضلَ مَن فوقَهُ کَیفَ یَحرُمُ مَن دونَه؟!
تعجب میکنم از کسی که به فضل و عنایت (پروردگار) مافوق خود امید دارد چگونه مادون خود را ناامید مینماید؟! (و از لغزش او نمیگذرد) (فهرست غرر، ص ٣٠٩)
١٨ـ «امام محمدباقر(علیهالسلام)»:
اَلعافُونَ عَنِالنّاسِ یَدخُلونَ الجَنَّةَ بِغَیرِ حِساب.
کسانی که همواره خُلق و طبعشان عفو و گذشت از دیگران است (فردا) بدون حساب، وارد بهشت خواهند شد. (لئالیالأخبار، ج ٢، ص ١٦٢)
١٩ـ امام حسن مجتبی(ع):
لاتُعاجِلِ الذّنبَ بِالعُقوبَةِ وَ اجعَلْ بَینهُما لِلاِعْتذارِ طَریقاً.
در عقوبت کسی که به تو بدی کرده عجله نکن و (با بزرگواری خود) یک راه پوزشی برای او باقی بگذار. (بحار، ج ٧٨، ص ١١٣)
٢٠ـ «مولی امیرالمؤمنین علیهالسلام»:
اِقبَلْ عُذرَ أَخیکَ فَاِنْ لَمَ یَکُنْ لَهُ عُذرٌ فَالتَمِسْ لَهُ عُذراً!
عذر برادر دینیات را بپذیر و اگر برای خطای خود عذری نداشت تو برای او عذری بتراش! (تحفالعقول، ص ١٠٧)
٢١ـ «امام جعفرصادق(علیهالسلام)»:
اَلعَفوُ عِندَ القُدْرَةِ مِن سُنَنِ المُرسَلین(ع) و المُتّقین.
عفو و گذشت در عین قدرت، روش پیامبران مرسل علیهمالسلام و متقیان پرهیزکار است. (بحار، ج ٧١، ص ٤٢٣)
٢٢ـ «پیامبر گرامی اسلام صلیالله علیه و آله و سلم»:
المُؤمِنُ نِصفُهُ تَغافُلٌ.
نیمی از رفتار مؤمن، مبنی بر تغافل و نادیده گرفتن است. (الشِّهاب فیالحِکَم والآداب، ص ٧)
٢٣ـ «مولی امیرالمؤمنین علیهالسلام»:
تَغافَلْ یُحَمدْ أَمْرُکَ.
تو برخی از امور و ناگواریها را نادیده بگیر، تا موقعیت و امورت ستوده گردد. (فهرست غرر، ص ٢٩٧)
٢٤ـ «مولی امیرالمؤمنین علیهالسلام»:
مِن اَشرَفِ اَفعالِ الکَریمِ غَفلتُهُ عمّا یَعلَمُ.
یکی از شریفترین اعمال یک شخص بزرگوار نادیده گرفتن معلومات خود از (عیوب) دیگران است. (نهجالبلاغه، کلمة ٢١٣)
٢٥ـ «امام جعفرصادق(علیهالسلام)»:
اُعفُ عَمَّن ظَلَمَک کَما أنَّکَ تُحِبُّ أَنْ یُعفی عَنک.
همان گونه که دوست داری دیگران (اگر به آنها ظلم کردی) از تو گذشت کنند تو هم نسبت به کسی که به تو ظلم کرده گذشت داشته باش. (تحفالعقول، ص ٣١٧)
٢٦ـ امام حسن مجتبی(ع):
لَو شَتَمَنی اَحدٌ فی إحدی اُذُنَیَّ ثُمّ اعتَذَرَ فیالأُخری لَقَبِلتُ.
اگر کسی برابر یک گوش من مرا دشنام دهد بعد در گوش دیگر از من عذرخواهی کند عُذر او را میپذیرم. (احقاقالحق، ج ١١، ص ١١٦)
٢٧ـ «مولی امیرالمؤمنین علیهالسلام»:
اِقبَلْ من مُتَنَصِّلٍ عُذرَهُ فَتَنالُکَ الشَّفاعَة.
اگر کسی از تو معذرت خواست تو عذر او را بپذیر تا شفاعت شفیعان (فردا) نصیبت گردد. (مواعظ صدوق، ص ٧٦)
٢٨ـ «امام رضا(علیهالسلام)»:
مَا التَقَتَ فِئتانِ قَطُّ اِلاّ نَصَراللهُ أعظَمَهُما عَفواً.
هر گاه دو گروه با هم محاربه کنند خداوند گروهی را نصرت میدهد که عفو و گذشت آن بیشتر باشد. (امالی شیخ مفید آستان قدس، ص ٢٣١)
٢٩ـ «امام جعفرصادق علیهالسلام»:
ثلاثٌ مِن مَکارِمِ الدُّنیا وَ الآخِرة: تَعفُو عَمَّن ظَلَمَکَ وَ تَصِلُ مَن قَطَعکَ و تَحلُمُ اذا جُهِلَ عَلیَکَ.
سه خصلت از نشانههای شرافت دنیا و آخرت است: از کسی که به تو ظلم کرده گذشت کنی، با کسی که با تو قطع علاقه کرده رابطه برقرار کنی و در برابر آدم نادانی که به تو بیحرمتی نموده خویشتنداری نمایی. (اصول کافی، ج ٣، ص ١٦٧)
٣٠ـ «پیامبر گرامی اسلام صلیالله علیه و آله و سلم»:
من کثُرَ عَفوُهُ مُدَّ فی عُمُرهِ.
کسی که زیاد اهل گذشت باشد عمرش طولانی خواهد بود. (بحار، ج ٧٥، ص ٣٥٩)
٣١ـ «مولی امیرالمؤمنین علیهالسلام»:
مَن لَم یَتغافَلْ ولاَیَغُضُّ عَن کثیرٍ مِنَ الأُمورِ تَنَغَّصَتِ عَیشُه.
کسی که تغافل نکند و از بسیاری از امور چشمپوشی ننماید زندگی منغّص و ناگواری خواهد داشت. (فهرست غرر، ص ٢٩٧)
٣٢ـ «امام زینالعابدین(علیهالسلام)»:
إنْ شَتَمَکَ رَجُلٌ عَن یَمینِکَ ثُمّ تَحَوَّلَ عَن یَسارِکَ وَ اعتَذَر اِلیکَ فَاقْبَلْ عُذَرهُ.
اگر کسی از طرف راست تو آمد و ناسزا گفت بعد برگشت و از طرف چپ از تو عذرخواهی کرد تو عذر او را بپذیر. (بحار، ج ٧٨، ص ١٤١)
٣٣ـ «پیامبر گرامی اسلام صلیالله علیه و آله و سلم»:
أَعَزُّ العِبادِ عَلیَ اللهِ اَلّذی اِذا قَدَرَ عَفی.
عزیزترین بندگان در نزد خدا آن کسی است که وقتی به قدرت رسید عفو و گذشت داشته باشد. (جامعالسعادات، ج ١، ص ٣٠٣)
٣٤ـ «مولی امیرالمؤمنین علیهالسلام»:
أَحسنُ اَفعالِ المُقتَدِرِ، اَلعَفْوُ.
عفو و اغماض، نیکوترین عَمل یک انسان مقتدر و تواناست. (فهرست غرر، ص ٢٥٢)
٣٥ـ «پیامبر گرامی اسلام صلیالله علیه و آله و سلم»:
ما عفی رَجُلٌ مِن مَظَلَمَةٍ یَبَتَغی بِها وَجَه اللهِ الاّزادَهُ اللهُ بِها عِزاًّ یَوْمَ القِیامَة.
کسی که برای رضا خدا از یک مظلمه و حق خود بگذرد، خداوند در قیامت بر عزّت و سرافرازی او میافزاید. (جامعالسعادات، ج ١، ص ٣٠٣)
٣٦ـ «امام جعفرصادق(علیهالسلام)»:
ثلاثٌ مَن کُنَّ فیهِ کانَ سَیّداً: کَظْمُ الغَیظِ وَالعفْوُ عَنِ المُسیءِ وَالصِّلَةُ بِالنَّفس وَ المالِ.
سه خصلت در هر کس باشد نشانة سَروری و آقایی او است: فرو بردن خشم خود در وقت غضب، عفو و اغماض از خطای دیگران، و صلة ارحام با جان و مال. (تحفالعقول، ص ٣٣٠)
٣٧ـ «مولی امیرالمؤمنین علیهالسلام»:
أقیلوا ذَویِ المُرؤاتِ عَثَراتِهِم فَما یَعثُرُ مِنهُم عاثِرٌ اِلاّ وَ یَدُهُ بِیداللهِ یَرفَعُهُ.
از لغزشهای جوانمردان با فُتوّت درگذرید، هیچ یک از آنها نمیلغزد جز اینکه دست (لطف) خدا در دست او بوده وی را رفعت و برتری میدهد. (نهجالبلاغه، کلمة ١٩)
٣٨ـ «مولی امیرالمؤمنین علیهالسلام»:
عَظِّموا اقدارَکُم بِالتَّغافُلِ عن الدَّنِیَّ مِنَ الأُمورِ.
با ندیده گرفتن امور جزئی و کوچک، بر اعتبار و حیثیت خود بیفزایید. (تحفالعقول، ص ٢٢٦)
٣٩ـ «پیامبر گرامی اسلام صلیالله علیه و آله و سلم»:
مَثَلُ المؤمنِ مَثَلُ الأرضِ، مِنافعهم منها وَ اَذاهُم عَلیها!
مؤمن همانند زمین میماند خیر و منفعتش برای دیگران، و آزار و ناگواریهای دیگران بر علیه آن است. (تحمل و بردباری او زیاد است.) (بحار، ج ٧١، ص ٤٢٢)
٤٠ـ «مولی امیرالمؤمنین علیهالسلام»:
العَفْوُ عَنِ المُقِرِّ لاعَنِ المُصِرِّ!
عفو گذشت سزاوار کسی است که به خطاهای خود اعتراف و اقرار میکند نه آن کسی که از تقصیرات و خطاهایش دستبردار نیست. (نهج حدیدی، ج ٢٠، ص ٣٣٠)
خلاصه پرسش
قرآن کریم در آیاتی میفرماید پاسخ بدی را با خوبی بدهید، اما در فرازی دیگر میگوید جواب بدی را با همان نوع از بدی بدهید! توجیه این ناهمخوانی چیست؟!
پرسش
سلام؛ خداوند در آیه 34 سوره فصلت فرمود بدی را با خوبی دفع کن، اما در سوره شوری آیه 40 فرمود جواب هر بدی همان بدی است. بنده دقیقاً نمیدانم فرق این دو آیه چیست؟ با توجه به اینکه در قرآن هیچ تناقضی وجود ندارد.
پاسخ اجمالی
قرآن کریم در یکی از آیاتش در مورد نیکی و بدی و چگونگی برخورد و واکنش در برابر بدیها میفرماید: «وَ لا تَسْتَوِی الْحَسَنَةُ وَ لاَ السَّیِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتی هِیَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذی بَیْنَکَ وَ بَیْنَهُ عَداوَةٌ کَأَنَّهُ وَلِیٌّ حَمیم»؛[1] هرگز نیکى و بدى یکسان نیست؛ بدى را با نیکى دفع کن، ناگاه (خواهى دید) همان کس که میان تو و او دشمنى است، گویى دوستى گرم و صمیمى است!
مشابه همین توصیه در آیات دیگری از قرآن نیز وجود دارد.[2]
اما در جایی دیگر در واکنش نسبت به بدیها میفرماید: «وَ جَزاءُ سَیِّئَةٍ سَیِّئَةٌ مِثْلُها»؛[3] کیفر بدى، مجازاتى است مانند آن!
در نخستین برخورد با این دو آیه ممکن است این پرسش برای تلاوت کننده قرآن مطرح شود که چگونه است که قرآن کریم در رابطه با نحو برخورد با بدیها دو نوع واکنش را مطرح میفرماید؛ یعنی در یک آیه میگوید جواب بدی را با خوبی بدهید، اما در جایی دیگر میگوید پاسخ بدی را باید مانند خودش با بدی داد؟!
ابتدا باید گفت که در ادامه همین آیه دوم نیز به این نکته اشاره شده است که «فَمَنْ عَفا وَ أَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ إِنَّهُ لا یُحِبُّ الظَّالِمین»؛ هر کس عفو و اصلاح کند، پاداش او با خدا است؛ خداوند ظالمان را دوست ندارد.
به عبارت دیگر، اگرچه از لحاظ حقوقی میتوان پاسخ بدی را همان نوع از بدی داد، اما باز هم یک فرد باایمان اگر به دنبال اجر و پاداش الهی است، بهتر است گذشت را پیشه کند.
در ادامه باید خاطرنشان کرد که آیه اول در زمینه دعوت مردم به سوی خدا و تعالیم و آموزههای اسلام در برابر مشرکان و مخالفان است. در این آیه خدای متعال خطاب به پیامبر(ص) میفرماید؛ بهترین شیوه دعوت به سوى خدا و نزدیکترین راه رسیدن به هدف، در برخورد با مخالفان، واکنش مهرآمیز به بدیهاست؛ یعنی بهترین راهکار برای دعوت به سوى خدا، و مؤثرترین شیوه، دعوتى است که بیشتر در دلها اثرگذار باشد؛ از اینرو خدای متعال به پیامبرش فرمود: «لا تَسْتَوِی الْحَسَنَةُ وَ لَا السَّیِّئَةُ». معنای این جمله این است که: دعوت به سوى خدا با داشتن خصلت نیک، و نداشتن آن، و داشتن خصلت بد یکسان و تأثیرش و نفوذ با هم برابر نیست؛ لذا فرمود بدی را با نیکی دفع کن: «ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ».
خدای متعال با این جمله، به این توهم - که اگر خوبی و بدی با هم مساوی نیستند، پس چه باید کرد؟ - پاسخ داد، و فرمود: "بدى را به بهترین راهش دفع کن". که معنایش آن است که در واکنش به بدىها از روش متناسبی که مقابل آن بدی است استفاده کن، مثلاً باطل آنان را با حقى که نزد تو است دفع کن، نه با باطلى دیگر، و جهل آنان را با حلم و بدیهایشان را با عفو، و همچنین هر بدى دیگرشان را با خوبى مناسب آن.[4] نتیجه چنین برخوردی آن خواهد شد که دشمنان سرسخت، مانند دوستان گرم و صمیمى شوند.
اما در آیه دوم، در مقام بیان یک حقوق انسانی است، و آن حقی است که برای مظلوم در برابر ظلم ظالمان در نظر گرفته شده است؛ لذا این آیه حکم مظلوم را که درخواست یارى کرده، بیان مینماید که چنین کسى در دفاع از خود میتواند در مقابل ستمگر رفتارى، مانند رفتار او داشته باشد که چنین تلافى و انتقامى ظلم و تجاوز نیست.
ممکن است در اینجا این سؤال پیش آید که اگر تلافى مظلوم، ظلم و تجاوز نیست؛ چرا آیه مورد بحث آنرا هم "سیئه" خوانده است؟ در پاسخ به این پرسش برخی گفتهاند: این واکنش چون رفتاری مشابه با بدی ستمگر است، از این جهت از آن واکنش مشروع نیز با تعبیر سیئه یاد شده است. چنانکه قرآن کریم در جاى دیگر نیز در بیان واکنش متناسب به تجاوزگر، از تعبیر «تجاوز» بهره جست: «فَمَنِ اعْتَدى عَلَیْکُمْ فَاعْتَدُوا عَلَیْهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدى عَلَیْکُمْ».[5]
بنابر این سیئه اولى هم از جهت لفظ سیئه است و هم از جهت معنا، اما سیئه دوم فقط از جهت لفظ سیئه است و فاعل آن گناه کار نیست؛ بلکه در حقیقت جزا و کیفر سیئه و بدی است.[6]
برخی نیز گفتهاند: از اینرو هر دو عمل را سیئه و بد خوانده، زیرا با هر کسی چنان رفتاری شود ناراحتش میکند، ظالم با ظلم خود مظلوم را ناراحت میکند و مظلوم هم با انتقام خود ظالم را ناراحت میکند.[7]
پس در آیه شریفه حقیقت معناى کلمه رعایت شده، البته این نکته را هم گنجانده که مجازات ظلم ظالم باید مثل آن باشد(جَزاءُ سَیِّئَةٍ سَیِّئَةٌ مِثْلُها) نه بیشتر، که در این صورت عملى پسندیده است، و گر نه عمل زشتى خواهد بود. [8]
خلاصه اینکه این آیه در صدد بیان حکم عادلانه است و آن بیان سنخیت بین بدی(ظلم) و کیفر آن در هر مورد و هر چیزی است، و اینکه عفو و گذشت در برابر ظالم صحیح نیست، مگر آنکه گذشت باعث اصلاح وی شود، اما گذشتی که باعث شود ظالم به ظلم خود ادامه دهد و جرأت بر کارش پیدا کند، این هم ظلم به نفس است.[9]
به بیان دیگر، آیه جزاء(وَ جَزاءُ سَیِّئَةٍ سَیِّئَةٌ مِثْلُها)، در صدد ترسیم ضابطه عادلانه کلی است؛ لذا «سنخیت بین سیئه و جزای آن» قاعدهای است که استثنا پذیر نیست.[10]
[1]. فصلت، 34.
[2]. رعد، 22؛ مؤمنون، 96؛ قصص، 54.
[3]. شوری، 40.
[4]. طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج 17، ص 392، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، 1417ق.
[5]. بقره، 194.
[6]. رشیدالدین میبدی، احمد بن ابی سعد، کشف الأسرار و عدة الأبرار، تحقیق، حکمت، علی اصغر، ج 9، ص 40، تهران، امیر کبیر، تهران، چاپ پنجم، 1371ش.
[7]. زمخشری، محمود، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ج 4، ص 229، بیروت، دار الکتاب العربی، چاپ سوم، 1407ق.
[8]. المیزان فی تفسیر القرآن، ج 18، ص 64.
[9]. صادقی تهرانی، محمد، الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن، ج 26، ص 237، قم، فرهنگ اسلامی، چاپ دوم، 1365ش.
[10]. همان، ص 238.
آیات مرتبط
سوره البقرة (178) : یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الْقِصَاصُ فِی الْقَتْلَى ۖ الْحُرُّ بِالْحُرِّ وَالْعَبْدُ بِالْعَبْدِ وَالْأُنْثَىٰ بِالْأُنْثَىٰ ۚ فَمَنْ عُفِیَ لَهُ مِنْ أَخِیهِ شَیْءٌ فَاتِّبَاعٌ بِالْمَعْرُوفِ وَأَدَاءٌ إِلَیْهِ بِإِحْسَانٍ ۗ ذَٰلِکَ تَخْفِیفٌ مِنْ رَبِّکُمْ وَرَحْمَةٌ ۗ فَمَنِ اعْتَدَىٰ بَعْدَ ذَٰلِکَ فَلَهُ عَذَابٌ أَلِیمٌ
سوره البقرة (179) : وَلَکُمْ فِی الْقِصَاصِ حَیَاةٌ یَا أُولِی الْأَلْبَابِ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ
سوره البقرة (194) : الشَّهْرُ الْحَرَامُ بِالشَّهْرِ الْحَرَامِ وَالْحُرُمَاتُ قِصَاصٌ ۚ فَمَنِ اعْتَدَىٰ عَلَیْکُمْ فَاعْتَدُوا عَلَیْهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدَىٰ عَلَیْکُمْ ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقِینَ
سوره آل عمران (134) : الَّذِینَ یُنْفِقُونَ فِی السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ وَالْکَاظِمِینَ الْغَیْظَ وَالْعَافِینَ عَنِ النَّاسِ ۗ وَاللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ
سوره آل عمران (159) : فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ ۖ وَلَوْ کُنْتَ فَظًّا غَلِیظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِکَ ۖ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِی الْأَمْرِ ۖ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ ۚ إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُتَوَکِّلِینَ