چرا دعاها مستجاب نمی شوند؟

علیرضا برازش:

بسم الله الرحمن الرحیم

چرا بیشتر دعاها مستجاب نمی‌شوند؟ ⚜

1⃣ قسمت اول:

رمضان ماه دعاست و اکثر مومنین در این ماه بیش از سایر ایام سال دعا می‌کنند؛ و البته به خود حق می‌دهند که منتظر اجابت باشند. زیرا خداوند با صراحت تمام در قرآن وعده کرده است: ☘ «دعا کنید اجابت می‌کنم، سوره غافر، آیه 60» ☘ هیچ شرط و اما و اگری هم ذکر نکرده است. فقط سه کلمه: «ادْعُونِی‏ أَسْتَجِبْ‏ لَکُم‏» «بخوانید مرا تا اجابت کنم شما را»؛ علامه طباطبایی صاحب تفسیر کبیر «المیزان» ذیل این آیه می‌نویسد: «چون خداوند هیچ شرطی ذکر نکرده است نتیجه می‌شود که رابطه‌ی دعا با استجابت رابطه‌ی معیّت است، یعنی این دو باهمند، هرجا دعا باشد استجابت هم هست».

ولی در واقعیت می‌بینیم و می‌بینید که بسیاری از دعاها اجابت نمی‌شود. فی المثل در همه‌ی مسابقات علمی، هنری و ورزشی برنده یک نفر است و بازندگان (آنان‌که دستشان از رسیدن به مقام اول کوتاه می‌ماند) تعداد کثیری خواهند بود. و مطمئناً بخش زیادی از کسانی که برنده نشده‌اند، خودشان، پدر و مادرشان، دوستان و هوادارانشان برایشان دعا کرده‌اند ولی آنچه می‌خواستند محقق نشد و به وقوع نپیوست.

🔷 قرن‌هاست شیعه یکی از جدی‌ترین دعاهایش ظهور امام زمانش(عج) است ولی...

اکثریت قریب به اتفاق فرزندان، آرزوی طول عمر برای پدر و مادر خود می‌کنند و از خدا می‌خواهند که سایه‌ی پدر و مادر از سرشان برداشته نشود؛ ولی همه‌ی پدرها و مادرها یکایک می‌میرند.

این مسئله حتی در افراد شریفی چون امامان(ع) و اولیاء و بزرگان دین هم عیناً صادق است. یقیناً همه‌ی بزرگان و معصومین برای سلامت پدر و مادر خود دعا کرده‌اند؛ ولی یک روز آن‌ها را از دست داده‌اند.

❓پس این همه دعا چه شد؟ کجا رفت؟

💢 اگر قرار بود فقط بعضی از دعاها مستجاب شود، بهتر بود خداوند می‌فرمود: «دعا کنید؛ بعضی دعاها را اجابت می‌کنم» نه اینکه به‌صراحت بگوید: «دعا کنید جواب می‌دهم». نه اینکه در روایات معصومین قطعی‌بودن اجابت را با الفاظ «حتم، فرض، وجوب، تضمین، وعده و... » بسیار محکم کرده باشند.

 ولی با تمام این تفاصیل حقیقت غیر قابل انکار این است که بسیاری از دعاها اجابت نمی‌شود؛ این تناقض را چه کنیم؟ آیا خدا خُلف وعده کرده است؟ آیا عالمان و مفسران قرآن آیه را بد فهمیده‌اند و بد ترجمه می‌کنند؟ عیب کار کجاست؟ 

ظاهر قضیه این است که «وعده‌ی قطعی و استثناءناپذیر خدا» محقق نمی‌شود. نامش را هرچه می‌خواهیم بگذاریم، در اصل مسأله تفاوتی حاصل نمی‌شود.

اندکی از دعاها مستجاب می‌شود و بسیاری از آن‌ها نه.

📢 لختی اندیشه کنید، فردا بحث را اندکی می‌شکافیم شاید بتوانیم شبهه‌ی خلف وعده به پروردگار را از ساحت مقدسش پاک کنیم.

چرا دعاها مستجاب نمی‌شوند؟ ⚜

2⃣ قسمت دوم:

خداوند فرموده است: <دعا کنید اجابت می کنم>

❗️ولی «ما دعا می‌کنیم و اجابت نمی‌شود». 

❓اگر خدا خلف وعده نمی‌کند جمع این دو گزاره چگونه ممکن خواهد بود؟

◀️ فرض اول: شاید آنچه ما می‌گوییم و بر زبان یا بر دل می‌گذرانیم و فکر می‌کنیم «دعاست»، به‌واقع «دعا» نیست. 

خداوند فرموده است: «دعا»  کنید اجابت می‌کنم؛ نه اینکه از روی یک متن بخوانید یا الفاظی چند بر زبان برانید، من اجابت می‌کنم. 

شاید خوانده‌ها و درخواست‌های ما، در قاموس پروردگار به عنوان «دعا» پذیرفته نشده است. زیرا اگر «دعا» بود، خداوند حتما پاسخ می‌داد؛ ولی حالا که «دعا» نیست، طبیعتاً پاسخی هم ندارد؛ و البته خُلف وعده‌ای هم صورت نپذیرفته است.

◀️ فرض دوم: شاید خداوند اجابت می‌کند و پاسخ می‌دهد، ولی ما درک نمی‌کنیم؛ ما متوجه نمی‌شویم که پاسخمان را داده است. ما او را صدا می‌زنیم او هم به ما پاسخ مثبت می‌دهد، حال اگر ما ثقل سامعه و اشکال در فهم داشته باشیم و متوجه نشویم که او پاسخمان را داده است، معترض می‌شویم و او را به خلف وعده متهم می‌کنیم. در صورتی‌که او وعده کرده بود پاسخمان را بدهد و پاسخ داده است؛ پس در این فرض نیز در قاموس خداوندی هیچ خلف وعده‌ای صورت نپذیرفته است؛ صدایش زده‌ای، پاسخت داده است.

📗 خلاصه کنم:

خداوند فرموده است «دعا کنید اجابت می‌کنم». باید مفهوم «دعا» را در قاموس الهی بفهمیم و مطابق تعریف خدا «دعا» کنیم، نه مطابق تخیلات خودمان.

خداوند وعده کرده است: دعا کنید «اجابت» می‌کنم. 

بدیهی است باید مفهوم «اجابت» را در قاموس الهی بفهمیم و منتظر تحقق آن باشیم. 

حال اگر بعد از «دعا»، «اجابت» با تعریفی که خداوند و اولیاءش ارائه می‌دهند رخ نداد، اجازه داریم او را به خلف وعده متهم کنیم؛ والا خداوند نفرموده است: «دعا» کن، «اجابت» با تصور و تعریف ساخته‌ی خودت محقق خواهد شد. مطمئناً وقتی خدا می‌گوید: «دعا»  کن؛ یعنی «دعا» کن به آن معنایی که منِ خدا «دعا» می‌خوانمش؛ و اگر وعده می‌دهد: «اجابت» می‌کنم؛ یعنی منتظر «اجابت» باش؛ ولی «اجابت» به آن معنایی که منِ خدا «اجابت» می‌خوانمش.

اگر آنچه را خدا «دعا» می‌داند روانه کنی، آنچه را خدا «اجابت» می‌داند به تو خواهد رسید. ولی ابتدا باید فرهنگ مفاهیممان را با فرهنگ خداوند همسان کنیم، بعد می‌توانیم بگوییم خلف وعده شد یا نشد.

📢 در بخش بعدی آنچه را خداوند «دعا» می‌نامد و آنچه را او «دعا» نمی‌نامد بیان می‌کنیم.

🔱چرا دعاها مستجاب نمی‌شوند؟ 🔱

3⃣ قسمت سوم و پایانی:

مفهوم «دعا» در قاموس الهی؛

⬅️ دعا صدازدن و خواستن با تمام وجود است، نه قرائت از روی یک متن یا به زبان‌آوردن الفاظی چند بدون توجه قلبی.

 امام رضا(ع) می‌فرماید: 

☘«من سال الله التوفیق و لم یجتهد فقد استهزا بنفسه.»

«اگر چیزی از خدا بخواهی و برای  تحقق آن تلاش بایسته نکنی، دعا نکرده‌ای؛ خودت را مسخره کرده‌ای.»☘

یعنی چه؟ یعنی اگر می‌گویم «یَا رَبِ‏ قَوِّ عَلَى خِدْمَتِکَ جَوَارِحِی‏؛ پروردگارا اعضای بدنم را برای خدمت به خودت قوی و قدرتمند کن»؛ ابتدا باید برای تحقق افزایش توان و نیرومندترشدن، دست به کار شویم. اگر ورزش لازم است ورزش، اگر تصحیح رژیم غذایی لازم است، تصحیح رژیم تغذیه، اگر تصحیح ساعت و میزان خواب مؤثر است، تنظیم آن؛ و ...

یعنی آنچه وظیفه‌ی توست انجام بده؛ حالا دعا کن. خداوند هم نیروهای ماوراء را به کمک تو می‌فرستد تا بی‌جا بیمار نشوی، حادثه‌ای ناخواسته رخ ندهد اراده ات تقویت شود و...

اگر تو سهم خود را ادا نکنی و فقط با چرخاندن زبان و قرائت‌کردن الفاظی چند، انتظار داشته باشی عضلات تو ورزیده و نیرومند شوند، بس بیراهه رفته‌ای؛ اصلاً دعا نکرده‌ای، خودت را مسخره کرده‌ای.

به دعاهای خود و اطرافیامانمان دقت کنیم، اکثر قریب به اتفاق آن‌ها با تعریف امام برحق  علی بن موسی الرضا(ع) دعا نیستند خودمسخرگی‌اند؛ و باید به یاد داشته باشیم خداوند وعده کرده است «دعا» را پاسخ دهد نه «خودمسخرگی» را.

خدا خلف وعده نکرده است؛ من و تو فعل دیگری را «دعا» نامیده‌ایم و انتظار اجابت داریم.

💢 و اما معنای اجابت در قاموس الهی؛

عرض کردیم: اگر آنچه را خداوند «دعا» می نامد روانه کنیم، آنچه را خداوند «اجابت» می نامد به سوی ما باز می گردد. 

و اما «اجابت» در قاموس خداوند چیست و با آنچه ما «اجابت» می‌پنداریم چه تفاوت‌هایی دارد؟

در فایل تصویری که چهار روز پیش در همین کانال عرضه شد و لحظاتی از سخنرانی سال گذشته ام در جمع کتابداران بود از جمع دو حدیث نبوی (ص) چنین نتیجه گرفتم که اجابت به پنج شکل محقق می‌شود:

1ـ تحقق آنچه می‌خواهی در همان زمان که می‌خواهی

2ـ تحقق آنچه می‌خواهی ولی با تأخیر

3ـ دفع بلا و گرفتاری در ازای دعایی که کرده‌ای؛ و البته عدم تحقق آنچه خواسته‌ای

4ـ اعطای نعمت اخروی در ازای درخواست دنیوی تو

5ـ پاک شدن گناهان در ازای درخواست دنیوی و یا حتی اخروی که به درگاه خداوند عرضه کرده‌ای.

اگر الهی بیندیشیم و به آخرت معتقد باشیم حتما موارد 4و5 را از تحقق عین خواسته مان در دنیای گذرا برتر خواهیم شناخت.

و اگر به خیرخواهی خداوند نسبت به خودمان شک نداشته باشیم، حتماً موارد 2و3 را نیز از تحقق عین خواسته مان برتر خواهیم دانست.

🔑 نتیجه آنکه؛ اگر معتقد به خدایی دانا و خیرخواه و نیز معتقد به وجود آخرت هستیم می‌توانیم به صراحت بگوییم: هرآنچه درخواست کنیم، یا خداوند عین آن را به ما می‌دهد یا بهتر از آن را. 

 به هر صورت همه‌ی دعاها مستجاب است چرا که هر پنج شکل  فوق الذکر در قاموس خداوند اجابت نامیده می‌شوند.

پس همه‌ی دعاها مستجاب‌اند؛ بی‌استثناء.

و نتیجه آنکه؛ شبهه‌ی خلف وعده به خداوند فقط ناشی از تفاوت برداشت ما از مفهوم دعا و اجابت با معنای مورد نظر خداوند است.

حال که جهت برداشتمان را در موضوع دعا واجابت، با خداوند همسو کردیم با این حدیث بشارت آمیز صادق آل محمد (ع) بحث را به پایان ببریم.

✅ «ادْعُوا اللَّهَ وَ أَنْتُمْ مُوقِنُونَ بِالْإِجَابَة»

دعا کنید و یقین داشته باشید که اجابت می‌شود.

دقت بفرمایید؛ فرمود: «یقین»؛ و در مفاهیم اطمینان‌بخش، تعبیری محکم‌تر از «یقین» نداریم.

@alireza_barazesh

🔴 لطفا از طریق آدرس زیر با ما ارتباط برقرار کنید و ما را از نظرات خود آگاه نمایید.

@alirezabarazesh34